Niealimentacja jako przestępstwo – zasady odpowiedzialności

03.02.2022 r.

Obowiązek alimentacyjny, którego szczegółowe zasady ustalane są zazwyczaj w wyroku sądowym, ciąży na rodzicach, których dziecko nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać. W przypadku gdy osoba, na którą taki obowiązek został nałożony, mimo posiadanych możliwości finansowych uchyla się od jego spełniania (celowo nie płaci alimentów) – popełnia wówczas przestępstwo niealimentacji. 

Uchylanie się przez sprawcę od ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego.

W polskim systemie prawa przestępstwo niealimentacji zostało uregulowane w art. 209 Kodeksu karnego i jest zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności lub nawet jej pozbawienia. O przestępstwie tym mówimy, gdy ‘łączna wysokość powstałych wskutek tego (uchylania się) zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące‘. Przestępstwo niepłacenia alimentów ściągane jest na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu podejmującego działania wobec dłużnika alimentacyjnego. 

Ważne jest to, że przestępstwo niealimentacji popełnia ten, kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego. Pojęcie uchylania się oznacza, że obowiązany do zapłaty alimentów mimo, że obiektywnie może lub mógłby uregulować zaległe alimenty, tego nie robi (celowo, świadomie). Nie popełnia zatem przestępstwa ta osoba, która z przyczyn także obiektywnych nie ma wystarczających środków na zapłatę należnych alimentów, a sytuacja taka jest generalnie niezawiniona przez tę osobę (choroba, wypadek, nagłe załamanie sytuacji finansowej, zdarzenia losowe, itp.).

Aby wszcząć postępowanie karne w sprawie niealimentacji i pociągnąć uchylającą się od alimentacji osobę do odpowiedzialności, konieczne jest wykazanie, że miała ona obowiązek ich świadczenia, sprecyzowanie wysokości obowiązku alimentacyjnego oraz potwierdzenie, że zaległości wynoszą łącznie równowartość, co najmniej trzech świadczeń okresowych.  

Kiedy sprawca przestępstwa niealimentacji nie podlega karze?

W sytuacji, kiedy dłużnik zobowiązany do alimentów nie spełnił swojego obowiązku, ale nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego, uiścił w całości zaległe alimenty, nie podlega karze.

Kancelaria prawna SKR. Potrzebujesz wsparcia w sprawach alimentacyjnych? Serdecznie zapraszamy do Kancelarii SKR  (Oleśnica, Kępno, Wrocław). Nasi adwokaci doskonale znają specyfikę oraz trudności związane z tym obszarem prawa i pomogą sporządzać stosowne pisma w sprawach dotyczących alimentów.