Wydziedziczenie spadkobiercy

30.04.2021 r.

Najważniejsze, co musisz wiedzieć o wydziedziczeniu spadkobiercy.

Wydziedziczenie to nic innego jak pozbawienie ustawowego spadkobiercy prawa do dziedziczenia. Skuteczne wydziedziczenie nie tylko wyłącza spadkobiercę od dziedziczenia ale także pozbawia go prawa do zachowku jeśli takie prawo mu przysługiwało. Zachowek zwykle przysługuje małżonkowi oraz dzieciom, a jeśli spadkodawca nie ma dzieci, dziedziczą jego rodzice.

Kiedy i na jakiej podstawie można wydziedziczyć przyszłych spadkobierców?

Postępowanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego

Zgodnie z art. 1008 Kodeksu cywilnego wydziedziczyć ustawowego spadkobiercę można z powodu jego postępowania, które charakteryzuje się sprzecznością z ogólnymi zasadami współżycia społecznego, jak również zasadami uznawanymi przez samego testatora (spadkodawcę). Zachowanie to powinno być długotrwałe, ciągłe, powtarzalne i niezmienne nawet pod wpływem ingerencji przyszłego spadkodawcy. Może to być na przykład uzależnienie od hazardu, alkoholu bądź narkotyków, działalność przestępcza lub uchylanie się od pracy i życie na cudzy koszt. Co ważne, postępowanie to nie może wynikać ze wzorców rodzinnych – na przykład jeśli testator jest uzależniony od gier hazardowych, nie może z tego samego powodu wydziedziczyć swojego syna. 

Przestępstwo wobec spadkodawcy lub jednej z bliskich mu osób

W punkcie 2. art. 1008 Kodeksu cywilnego znajduje się zapis, zgodnie z którym wydziedziczyć można ustawowego spadkobiercę ze względu na popełnione przez niego przestępstwo. Mowa o czynach przeciwko życiu, zdrowiu bądź wolności, wymierzonych w stronę samego testatora lub jego najbliższych. Zgodnie z przepisami pozbawić prawa do dziedziczenia można również ze względu na rażącą obrazę czci testatora, co może być zarówno obrazą słowną, jak i czynem. 

Niedopełnianie obowiązków rodzinnych wobec testatora

Trzecią przesłanką do wydziedziczenia bliskiej osoby jest uporczywe niedopełnianie obowiązków rodzinnych, które wynikają ze stosunków łączących spadkobiercę ze spadkodawcą i określone są w przepisach. Może to być uchylanie się od płacenia alimentów, porzucenie, brak troski o stan chorego spadkodawcy, a nawet znęcanie się nad nim.

Aby w każdym z wymienionych przypadków pozbawić spadkobiercę prawa do dziedziczenia, wystarczy umieścić stosowny zapis w testamencie i spełnić wszystkie wymogi formalne. Ważność wydziedziczenia zależy bowiem od ważności samego testamentu.

Istnieje możliwość odwołania wydziedziczenia – w taki sam sposób, jak zostało ono ustanowione, czyli poprzez zmianę treści testamentu.

Wydziedziczenie staje się skuteczne w momencie otwarcia spadku zatem w praktyce testator przed śmiercią może w każdej chwili zmienić zdanie.

Zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią prawną z oddziałami w Kępnie, Wrocławiu oraz Oleśnicy, gdzie dowiesz się więcej na temat prawa spadkowego.